Epifaniczny tom 1 – rozdział 7 – str. 393
Fałszywe poglądy niewiary na temat Boga
przy znacznych wątpliwościach, iż jest to droga prowadząca do sukcesu. Pewną regułą w kwestiach fizycznych, umysłowych, moralnych i religijnych jest to, że gdy komuś brakuje zdolności dowiedzenia lub dostrzeżenia tego, co jest możliwe do dowiedzenia, powinien on pracować nad tym, co prawdopodobne i wiarygodne, aż w końcu dojdzie do tego, co sprawdzalne i sprawdzone. Doskonałe wyniki osiąga w tym grzesznik, który zaczyna odczuwać tęsknotę do Boga. Jeśli jego serce okaże się szczere, szybko osiągnie stan, w którym to, co poprzednio było niepewne, stanie się doświadczalnie sprawdzone i sprawdzalne, co daje mu pewność, że w swych kontaktach z Bogiem ma do czynienia z czymś rzeczywistym. Także miliony tych, którzy przeszli tę drogę doświadczenia i znaleźli wyjście z „ciemnych otchłani dzikiego i poplątanego lasu” na „drugą stronę”, gdzie jak się okazuje Huxley nigdy nie zdołał dotrzeć – nie mogą pozwolić sobie na przyjęcie twierdzenia Huxley’a, które jak widzą nie może doprowadzić ich do tej „drugiej strony”.
Negatywna zasada Huxley’a okazuje się być niepraktyczna i niemożliwa do zastosowania nie tylko w praktycznych sprawach życia, które muszą być przyjmowane bez sprawdzenia, lecz ma ona w sobie jeszcze i tę wadę, że nie daje ani nie może dać żadnego kryterium na temat tego, co jest sprawdzone lub sprawdzalne, ponieważ to, co jest sprawdzone i sprawdzalne dla indywidualnego rozumu jako źródła i reguły poznania, nie jest takim dla innego człowieka. Zbiorowy rozum to abstrakcja. Jest on składową ideą intuicji wspólnych normalnym ludziom. Zatem jego jedyną rzeczywistą egzystencją jest idea. W rzeczywistości istnieje tylko rozum indywidualny. Jednak z powodu różnego stopnia niedoskonałości dziedzicznych, zdolności indywidualnego rozumu są bardzo zróżnicowane, i to w niedoskonałości. Co więcej, na różnice te wpływa jeszcze środowisko i wykształcenie. W wyniku tego indywidualny rozum poszczególnych ludzi jest różny i niewystarczalny jako źródło i reguła poznania. Tak więc rozum indywidualny