Epifaniczny tom 12 – rozdział 1 – str. 28
Biblia w ogólnych zarysach
wolności religijnej. Jego Pięcioksiąg został opublikowany w roku 1530, a księga Jozuego w 1531. Wpływ tłumaczeń Tyndale’a na wszystkie późniejsze protestanckie angielskie tłumaczenia, łącznie z A.R.V., był wyraźny i stanowi zasłużone uznanie dla talentu tłumacza w posługiwaniu się greką, hebrajskim i angielskim. Prawdę mówiąc, wszystkie późniejsze protestanckie przekłady, jeśli dosłownie nie przyjmowały jego wersji, w mniejszym lub większym stopniu były jej korektą, co aż nadto dowodzi jej wartości.
W roku 1535 ukazał się pierwszy kompletny przekład we współczesnym języku angielskim, Milesa Coverdale’a, który – razem z Williamem Roye’em, Georgem Roye’em (później zawziętym wrogiem), Johnem Rogersem i Johnem Frithem – od czasu do czasu pomagał Tyndale’owi w jego pracy. Dosłownie przejął on tłumaczenie Nowego Testamentu, Pięcioksięgu i księgi Jozuego Tyndale’a, a następnie przetłumaczył na angielski pozostałą część Biblii z przekładu Lutra i Zwinglego oraz Wulgaty Hieronima, po czym opublikował go w Antwerpii 4 października 1535 r. Biblia Coverdale’a zawierała także apokryfy, lecz były one umieszczone oddzielnie w dodatku, z wyjaśnieniem ich niekanoniczności, tzn. ich nienatchnionego i niebiblijnego charakteru. Potem, w roku 1537, przyszedł czas na Biblię Thomasa Matthew, nazwisko obrane przez Johna Rogersa, który w roku 1555 stał się pierwszym męczennikiem „krwawej Marii”. Przejął on dzieło Tyndale’a i Coverdale’a, dokonał w nim pewnych poprawek i opublikował z upoważnienia Henryka VIII i pod patronatem Cromwella, premiera Henryka. Dlatego to tłumaczenie stało się pierwszym „Przekładem Autoryzowanym”. W 1539 roku ukazała się Biblia „Tavernera”. Była to wersja Biblii Thomasa Matthewa, poprawiona przez Richarda Tavernera.
W tym samym roku ukazała się „Wielka” Biblia, od swojego drugiego wydania zwana także „Biblią Cranmera”. Została ona wydana z upoważnienia Henryka VIII przez Cromwella, hrabiego Essex, Thomasa Cranmera, arcybiskupa całej Anglii [Canterbury], Thomasa More’a oraz zespół prałatów i uczonych. Zaczęła być drukowana w Paryżu pod kierunkiem Coverdale’a. Zanim jednak druk zakończono, prace zostały wstrzymane przez inkwizycję