Epifaniczny tom 12 – rozdział 1 – str. 52
Biblia w ogólnych zarysach
w dużym stopniu spokrewniona z zapytaniem, gdyż mocniej wyraża daną myśl niż zwykłe twierdzenie, ponieważ jest nad wyraz dobrze przystosowana do wyrażania zaskoczenia lub emocji. Zauważmy: O jak bardzo pośniedziało złoto! Jak bardzo zmieniło się wyborne złoto (Treny 4:1)! O głębokości bogactwa i mądrości i znajomości Bożej! Jakże niezbadane są sądy jego i niedoścignione drogi jego (Rzym. 11:33)! Następne dwa wersety to przykłady przeczeń przy użyciu pytań twierdzących.
Te same uczucia, które sięgają po wykrzyknik, niekiedy korzystają także z apostrofy. Przy użyciu apostrofy mówimy w drugiej osobie do kogoś, kto jest nieobecny, tak jakby był obecny, do rzeczy nieożywionej tak, jak gdyby była ożywiona, do umarłego tak, jak gdyby żył. Jednym z najlepszych przykładów apostrofy jest mowa Dawida do zmarłego Absaloma: „Synu mój Absalomie, synu mój! Synu mój Absalomie! Obym ja umarł zamiast ciebie, Absalomie, synu mój, synu mój (2Sam. 18:33)! Żal Dawida po śmierci Saula i Jonatana to jeszcze piękniejszy i bardziej rozbudowany przypadek personifikacji (2Sam. 1:21-27). Jest on zbyt długi, by go tutaj przytaczać, dlatego proponujemy naszym czytelnikom odszukanie go w Biblii. Inne piękne apostrofy można znaleźć w Obj. 12:12; 18:10,20; Neh. 6:9; Joela 2:22. Personifikacja to figura, w której życie jest przypisywane rzeczom nieożywionym. Jest ona ściśle związana z apostrofą, a w niektórych przypadkach są one w istocie identyczne. Jednak w przeciwieństwie do apostrofy, personifikacja nie zawsze musi być w drugiej osobie. Ponadto, apostrofa zawsze ożywia, gdy adresowana jest do nieożywionych rzeczy. Prorocy bardzo często korzystają z personifikacji, np.: O mieczu Pański, jak długo się nie uspokoisz? Wróć się do pochwy twojej, uśmierz się, a ucichnij (Jer. 47:6)! Gdzież jest, o śmierci, żądło twoje? Gdzież jest, piekło, zwycięstwo twoje (1Kor. 15:55)? Jer. 4:28; 22:29; Treny 2:15 to kolejne ilustracje.