Epifaniczny tom 12 – rozdział 1 – str. 93
Biblia w ogólnych zarysach
były podane w obecnie zaginionej części Kanonu Muratoriego. Według Fragmentu Muratoriego wszędzie uznawano 1 Jana, do którego w omawianym okresie dołączano razem drugi i trzeci list jako drugi. Podobnie łączą je Ireneusz i Klemens. Między innymi Klemens napisał komentarz do trzeciego, a prawdę mówiąc napisał komentarz do wszystkich siedmiu nie-Pawłowych listów Nowego Testamentu: Jakuba, 1 i 2 Piotra, 1, 2, 3 Jana oraz Judy. Orygenes winił niektórych za powątpiewanie w kanoniczność 2 i 3 Jana, a list Judy nazywał Pismem Świętym, co czynił też Tertulian. Chociaż list Jakuba w tym okresie nie jest wymieniany jako kanoniczny w zachodnim Kościele, w omawianym okresie nic nie mówi się przeciwko jego kanoniczności. Był on w tym okresie uznawany za kanoniczny w całym kościele Wschodu. 1 list Piotra wszędzie był w tym okresie uznawany. Ireneusz wielokrotnie przytacza go jako Pismo, podobnie czynią Tertulian, Orygenes i Hipolit, a Klemens napisał na jego temat komentarz. Nie ma dziś żadnych dowodów, że przed 350 r.n.e. 2 Piotra był uznawany za kanoniczny przez kościół zachodni. Takie milczenie nie obala jego kanoniczności, ponieważ mogły o nim wspominać obecnie zaginione pisma zachodu sprzed tego okresu. Kościół wschodni w tym okresie uznawał go za kanoniczny, co można zauważyć z komentarza Klemensa na jego temat oraz używania go przez Orygenesa. Nasze badania dowodzą zatem, że w latach 170 do 220 n.e. – pomimo trzech wspomnianych wyżej trudności – istnieją silne pozabiblijne dowody historyczne świadczące o kanoniczności całego Nowego Testamentu, z wyjątkiem listów Jakuba i 2 Piotra, dla których dowody takie, choć istnieją, nie są tak mocne jak dla pozostałych 25 ksiąg Nowego Testamentu z okresu między 170 a 220 r.n.e. Stare tłumaczenia syryjskie i łacińskie (Itala) Nowego Testamentu datują się na około 170 rok n.e. i są silnym dowodem kanoniczności Nowego Testamentu.
Kilka uwag na temat powyższego wzmocni przedstawione tam dowody. Sposób, w jaki w obronie ksiąg Nowego Testamentu