Epifaniczny tom 15 – rozdział 9 – str. 584
Duch Święty: jego łaski dominujące
Powodem, dla którego posiadają one pewne wspólne cechy, zalety, jest to, iż są one elementami jednej zalety – mocy. Oto antonimy i określenia przeciwne do samokontroli: niezdecydowanie, brak determinacji, niestabilność, ustępliwość, uległość, kapryśność, niepewność, wahanie, zmienność i chwiejność; wszystkie one w większym lub mniejszym stopniu składają się na przeciwieństwo cierpliwości, które dodatkowo zawiera w sobie niestałość, ugiętość, brak ciągłości, brak wytrwałości i brak uporczywości. Powodem, dla którego ich antonimy i przeciwstawne określenia mają tyle ze sobą wspólnego także jest to, iż są one częściami tej samej łaski – mocy. Najbardziej wyraźną różnicą między samokontrolą i cierpliwością jest to, że samokontrola to stanowczość w dobrym postępowaniu w okolicznościach i warunkach pozbawionych przeszkód, natomiast cierpliwość to wytrwałość w dobrym postępowaniu wśród radośnie znoszonych przeciwności w różnych okolicznościach i warunkach. Jak można zauważyć, nasze wyjaśnienie unika pomyłki polegającej na mieszaniu nieskwapliwości z cierpliwością.
Moc jako łaska charakteru działa wśród wszelkich okoliczności i warunków. Działa fizycznie, umysłowo, artystycznie, moralnie i religijnie w swych obydwu składnikach – samokontroli i cierpliwości. W tych dwóch składnikach występuje ona w każdym rodzaju ludzkiej aktywności, np. sztuce, nauce, edukacji, przemyśle, finansach, rządzie, polityce, biznesie, działalności literackiej, propagandzie, wojnie, sporcie, religii, oratorstwie. Duch Święty w mniejszym lub większym stopniu przejawia się w tych wszystkich sferach – w okolicznościach i warunkach życia, które są łatwe bądź trudne, przyjemne bądź nieprzyjemne, miłe bądź niemiłe, sprzyjające bądź niesprzyjające, korzystne bądź niekorzystne, zachęcające bądź zniechęcające oraz wolne od przeszkód lub ich pełne. Działa według planów, jakie mądrość przedstawia mu do wykonania, a sprawiedliwości i miłości używa jako motywacji w realizowaniu tych planów, starając się wykorzystywać tylko takie metody i sposoby działania, które są zgodne ze sprawiedliwością i miłością.