Epifaniczny tom 15 – rozdział 6 – str. 384
Duch Święty: jego istota
Napomina nas, abyśmy oczyszczali nasze usposobienie ze wszelkiej nieczystości: oczyszczajmy samych siebie od wszelkiej zmazy (…) ducha (2Kor. 7:1). Modli się, by łaska Jezusa pozostawała z usposobieniem braci (Gal. 6:18), a także o to, by Bóg bez nagany zachował całe usposobienie braci: a cały duch wasz (…) bez nagany (1Tes. 5:23). Napomina Tymoteusza, by między innymi był przykładem w usposobieniu: bądź przykładem wiernych (…) w duchu (1Tym. 4:12); mówi mu także, że Bóg nie dał nam bojaźliwego usposobienia, lecz silne, miłujące i mądre: Bóg nie dał nam ducha bojaźni, ale mocy i miłości i zdrowego zmysłu (2Tym. 1:7). Modli się, by Jezus był z jego usposobieniem: Jezus Chrystus niech będzie z duchem twoim (4:22). Oświadcza, że zbliżamy się do Starożytnych Godnych jako sprawiedliwych ludzi udoskonalonych w usposobieniu: zbliżacie się (…) do duchów sprawiedliwych i doskonałych [dosłownie: zbliżyliście się do (…) Boga, sędziego wszystkich, nawet sprawiedliwych ludzi udoskonalonych w swych duchach] (Żyd. 12:22,23). Wreszcie Piotr mówi o tym, jak pożądane jest to, by siostry były łagodnego i cichego usposobienia (1Piotra 3:4). W ten sposób zarówno ze Starego, jak i Nowego Testamentu dowiedliśmy, że jednym ze znaczeń hebrajskiego słowa ruach i greckiego pneuma jest usposobienie w ogólności.
Powiedzieliśmy jednak także, że te dwa słowa oznaczają też różne poszczególne zarysy usposobienia, tj. umysł jako zdolność i jego treść – myśli, uczucia – łaski oraz wolę. Wszystkie one są poszczególnymi częściami usposobienia, a słowo duch używane jest także w odniesieniu do nich indywidualnie, poszczególnie. Przejdziemy teraz do udowodnienia każdego z nich ze Starego i Nowego Testamentu. Najpierw zrobimy to w odniesieniu do umysłu jako zdolności oraz jego treści – myśli, które stanowią umysłową część naszego usposobienia. Dwa sny faraona wprowadziły jego umysł w stan zakłopotania: jego duch był zatrwożony (1Moj. 41:8). Jozue był pełen mądrych myśli: