Epifaniczny tom 5 – rozdział 5 – str. 326
Osiem małych i dużych znamiennych dni
jest amerykański kryzys w jego drugiej fazie. Pierwsza faza kryzysu w Ameryce nastąpiła wkrótce po załamaniu się giełdy 24 października 1929 roku. Dzięki wysiłkom państwa, kapitału i świata pracy został on jednak w dużym stopniu, choć nie całkowicie, opanowany do października roku 1931. W listopadzie 1931 roku rozpoczęła się druga faza kryzysu Ameryki. Stało się to w następujący sposób: W październiku 1931 roku upadł austriacki Reichsbank, w wyniku czego zbankrutowało wiele niemieckich banków. W tych ostatnich poważne udziały miały niektóre z największych banków brytyjskich, które musiały pokrywać swe zobowiązania w tych bankructwach. Wiedząc, że nie będą w stanie pokryć tych strat złotem, nie wywołując przy tym największej paniki w brytyjskiej finansowej historii; wierząc, że mogłyby ją pokryć, gdyby Wielka Brytania wyszła z parytetu złota, co umożliwiłoby im uniknięcie konieczności spłacania zobowiązań w złocie; i wierząc także, że gdyby Wielka Brytania wyszła z parytetu złota, jej zdewaluowana waluta umożliwiłaby brytyjskim handlowcom sprzedawać na światowych rynkach taniej od amerykańskich, z wielkim finansowym zyskiem dla Wielkiej Brytanii – banki te, z tych trzech powodów, przekonały brytyjski rząd do opuszczenia parytetu złota, a inne kraje poszły za jego przykładem. Rezultat w Ameryce był natychmiastowy. Pierwsza faza jej kryzysu, niemal pokonana, była niczym w porównaniu z drugą fazą, która rozpoczęła się w listopadzie 1931 roku, szerząc nieszczęścia i cierpienia.
(71) Druga faza kryzysu była nieopisanie ciężka. Jego przyczyna była dostrzegana przez prezydenta Hoovera, lecz wydaje się, iż był on nastawiony zbyt międzynarodowo, szczególnie w kierunku Wielkiej Brytanii, by podjąć krok sugerowany przez opuszczenie przez Anglię parytetu złota, z jego skutkami na handel Ameryki, tj. opuścić parytet złota i w ten sposób umożliwić amerykańskim producentom i rolnikom rywalizowanie na takich samych warunkach z Wielką Brytanią i innymi krajami, które porzuciły parytet złota. Szczególna dyskryminacja amerykańskich towarów, poza barierami celnymi, zwiększyła