Epifaniczny tom 8 – rozdział 6 – str. 336
Ofiary Książąt Wieku Ewangelii – cd.
w kościele jerozolimskim (Dz.Ap. 15). Było to jak najbardziej właściwe, ponieważ siostrzane zbory, w chrześcijańskiej społeczności, powinny chętnie udzielać pomocy na prośbę zboru znajdującego się w trudnościach. Niczego nie można by też zarzucić udzielaniu sobie wzajemnie (na życzenie) pomocy przez poszczególne kościoły z czasów po-apostolskich, w ich trudnościach doktrynalnych i praktycznych. Jeśli jednak okazje te były wykorzystywane przez jeden zbór lub wiele zborów do narzucania innemu zborowi swych poglądów (niekiedy nawet pod karą wykluczenia), bez względu na to, czy o nie proszono, czy nie – nie można powoływać się na przykład zborów z Antiochii i Jerozolimy, gdzie nic takiego nie miało miejsca. Usprawiedliwiając łączenie zborów w organizację, biskupi twierdzili, że w zewnętrznej jedności jest siła i że taka jedność jest konieczna do zwalczania błędu, bronienia prawdy i wspierania rozwoju. Z tego powodu łączyli zbory danego rejonu w ciało zewnętrzne. Naruszali polecenie Pana co do niezależności każdego lokalnego zboru od wszystkich innych, szczególnie jeśli wszystkie tak połączone zbory, przez swych biskupów zgromadzonych w synodach i radach, uchwalały doktrynalne dekrety i prawa praktyczne, wiążące dla wszystkich zborów w regionie. W czasach apostolskich nie istniała żadna taka unia zborów; w Kościele pierwotnym nie miały też miejsca żadne takie synodalne czy doradcze zgromadzenia biskupów. Około roku 170 pierwszy synod tego typu odbył się w Azji Mniejszej, by podać interpretację dogmatyczną i stanowić prawa odnośnie nauk i praktyk montanistów, które niepokoiły tamtejsze kościoły. Te synody, stopniowo się mnożyły i wszędzie rozpowszechniały – z jednego rejonu do drugiego, z prowincji do pluro-prowincji, a ostatecznie do synodów ekumenicznych (powszechnych), podając interpretację dogmatyczną i stanowiąc prawa. W roku 325 w Nicei odbył się pierwszy tak zwany synod ekumeniczny, który między innymi zadekretował o współwieczności, współrówności i współistotności