Epifaniczny tom 2 – rozdział 3 – str. 182
Świat materii
największy z największych teleskopów, dostrzeglibyśmy poza nim tyle samo światów, ile widzimy, patrząc w tym samym kierunku z Ziemi. Możemy zobaczyć już czternaście Dróg Mlecznych, z których każda następna znajduje się dwa razy dalej od poprzedniej niż Droga Mleczna widziana przez nas gołym okiem. Naprawdę nie możemy wyobrazić sobie końca przestrzeni, ponieważ poza najdalszym obszarem naszej przestrzeni z wyobraźni musi znajdować się kolejna nieskończona przestrzeń. W wyobraźni moglibyśmy bez końca odmierzać odległość z dowolną liczbą zer, lecz nigdy nie dotarlibyśmy do miejsca, poza którym nie byłoby przestrzeni. Tak jak wieczność, przestrzeń nie może mieć ani początku, ani końca. Z praw grawitacji wiemy, że nieskończona przestrzeń musi zawierać niemal nieskończoną liczbę układów słonecznych; w przeciwnym razie bowiem te istniejące nie mogłyby utrzymać się na swoich miejscach, lecz „roztrzaskałyby się w katastrofie materii”. Jednak już od samej takiej myśli kręci nam się w głowie, gdyż nie jesteśmy w stanie jej pojąć. Rozmyślając o tym, możemy jedynie kłaniać się i uwielbiać Tego, który jest tak wielki, że stworzył i zachowuje tak ogromny wszechświat.
Rozważając ogrom wszechświata, przeanalizujmy niektóre z jego szczegółów, poczynając od naszego układu słonecznego; najpierw zastanowimy się nad Ziemią jako jego częścią, a następnie rozważymy inne elementy. Ziemia jest niemal doskonałą kulą, liczącą zaledwie kilka kilometrów mniej między biegunami niż od równika po jednej stronie do równika po drugiej. Jej najdłuższa średnica, tj. na równiku wynosi prawie 12 800 km; jej średnica od bieguna do bieguna liczy zaledwie kilka kilometrów mniej. Jej powierzchnia to około 510 000 000 km2, z których jedna czwarta to ląd. Do głębokości około 42 km jest ciałem stałym, a w swej zewnętrznej skorupie jest ogromną pieczarą niemal całkowicie wypełnioną płynną, płonącą masą. Powierzchnia Ziemi jest płaszczyzną pożłobioną korytami strumieni, jezior, mórz i oceanów oraz wybrzuszoną górami i pagórkami, które są z kolei rozdzielone dolinami. Jej największy obwód (na równiku) wynosi około 40 000 km.