Epifaniczny tom 2 – rozdział 3 – str. 243
Świat materii
jako centralna masa z odchodzącymi od niej spiralnymi odnogami. W 1924 roku zewnętrzne fragmenty tej mgławicy oraz mgławica w gwiazdozbiorze Trójkąta zostały rozszczepione w całe mnóstwa gwiazd, potwierdzając to, co od dawna podejrzewano: iż są one wielkimi systemami gwiazd, wszechświatów, coś na wzór tego, w którym znajdujemy się my, tylko nieco mniejszymi. Ilość gwiazd w naszym układzie ocenia się na trzydzieści miliardów. Lecz Mgławica Andromedy jest tylko jedną ze spiralnych mgławic. Szacuje się, że można by sfotografować ich milion [takie stwierdzenie padło w 1928 roku; zacytowana powyżej ocena prof. Shapley’a z roku 1934 sugeruje wiele milionów], od najjaśniejszych do najmniejszych pyłków rozpoznawalnych jako mgławice. Nikt nie potrafi powiedzieć, ile może istnieć jeszcze innych, zbyt odległych, by mogły być dostrzegane. Odległości tych najdalszych widocznych ocenia się na 140 000 000 lat świetlnych [1 344 000 000 000 000 000 000 km!]. Największa średnica Mgławicy Andromedy liczy około 45 000 lat świetlnych. Widokowi tej mgławicy powinno towarzyszyć znaczna refleksja”. Cudowność zaprawdę jest przymiotem Boskiego dzieła twórczego widocznego w Mgławicy Andromedy, przykładu milionów innych w Boskim stworzeniu.
Cudowność jest odciśnięta na Boskim stworzeniu w zmienności wielu gwiazd, tzn. ich wielkość gwiazdowa, a niekiedy i fizyczna różni się w różnych okresach. Zwracaliśmy już uwagę na zmienność wielkości fizycznej Betelgeuse’a. Różni się ona także wielkością gwiazdową w granicach 0.6 do 1.4. Przez wielkość gwiazdową rozumie się widomą jasność gwiazd w przeciwieństwie do ich jasności bezwzględnej. Niektórzy starożytni klasyfikujący wielkości gwiazdowe gwiazd od 1 do 6, dzielili je mniej rygorystycznie niż współcześni. Naliczyli około dwudziestu najjaśniejszych gwiazd pierwszej wielkości; wszystkie, które były najsłabsze z tych widocznych na bezchmurnym niebie, były klasyfikowane jako szóstej wielkości gwiazdowej, podczas gdy znajdujące się między tymi skrajnościami były na