Epifaniczny tom 1 – rozdział 1 – str. 17
Istnienie Boga
do nosa, a nos do zapachu; smak do języka, a język do smaku; żywność do żołądka, a żołądek do żywności. Słońce, dzień i noc, pory roku, woda i klimat są dostosowane do życia zwierzęcego i roślinnego, a życie zwierzęce i roślinne jest dostosowane do nich – wszędzie widać uprzednie przystosowanie do przyszłych celów. Tak więc zewsząd otacza nas planowość i wszędzie wskazuje ona na projektanta, który działał według zasady dostosowywania środków do celów, przygotowując je, zanim zaczęły być potrzebne. Dowodzi to inteligentnej pierwszej przyczyny, która jest mądra, potężna, życzliwa, dobroczynna i obdarzona wolą w Swych władzach wykonawczych! A zatem przyczyna i skutek w połączeniu z porządkiem i planowością dowodzą, że istnieje mądry, potężny, życzliwy, dobroczynny i posiadający wolę Bóg. Natomiast budowa mechanizmu mózgu człowieka wymaga od niego – poza przypadkami anomalii – wiary i czci dla Boga. Stwierdzenia te są potwierdzane przez rozum, całkowicie poza objawieniem. Właściwie przedstawione, nigdy nie mogą być obalone.
Istnienie intelektualnej, moralnej i religijnej natury człowieka dowodzi istnienia Boga. Zauważamy, że człowiek potrafi rozmyślać nad głębokimi i zawiłymi kwestiami. Zauważamy, że potrafi tworzyć przedmioty fizyczne i umysłowe. Stać go na czyny wielkiej moralności, dobroci i samozaparcia. Jest obdarzony poczuciem obowiązku czynienia dobrze. Odczuwa swą zależność od wyższej mocy. Jest zatem dostosowany do życia intelektualnego, moralnego i religijnego. Takie są fakty wewnętrznego życia – równie prawdziwe jak fakty zewnętrzne. Nie można im zaprzeczyć, chyba że zaprzeczymy realności ludzkiej natury. Tak więc nie możemy zaprzeczyć faktowi istnienia intelektualnego, moralnego i religijnego zmysłu oraz temu, że człowiek jest w swym postępowaniu pobudzany tym potrójnym zmysłem. Są to fakty przynajmniej tak oczywiste dla niego, jak zjawiska zewnętrzne, ponieważ są częścią niego samego – są zatem równie prawdziwe jak on sam. Z faktu