Epifaniczny tom 12 – rozdział 4 – str. 371
Biblia jako Boskie Objawienie (c.d.)
Spustoszenie ich ziemi i ich miast zapowiadają nie tylko wersety 3Moj. 26:31-35, 43, lecz także inne teksty (5Moj. 29:22,24,27; Izaj. 17:4-6; Jer. 4:20,26-28; 12:4-7,10-13; 19:8; Amos 3:14; 5:3,5; 7:8,9; Mich. 1:6; Mat. 11:20-23; Łuk. 10:12-16; 21:24). Proroctwa te znalazły swe liczne wypełnienia. Ziemia została pozbawiona Izraelitów, a jej płodność znacznie spadła, jak wskazuje Izaj. 17:4-6; pozostaje ona spustoszona, w większości porośnięta cierniami, dziką różą i ostami. Nizina Szaron, dolina Jezreel, wzgórza Galilei, Samarii i Judei, a także kraina na wschód od Jordanu są dowodem jałowości i spustoszenia ziemi, która niegdyś była najżyźniejsza na świecie. Znacznie zmniejszyło się jej zaludnienie. Nieliczni Żydzi, jacy byli tam tolerowani, wiele lat po roku 135 n.e., kiedy powstanie Bar Kochby zostało stłumione przez Rzymian, aż do roku 1878 mieli bardzo ciężki los, ponieważ ich pogańscy sąsiedzi niemal pod każdym względem czynili ich życie nieznośnym. Tak wypełniło się zapowiedziane spustoszenie ziemi Izraela.
A co zgodnie z prawdą można powiedzieć o ich miastach i miasteczkach? To samo, co o ziemi: większość z nich jest całkowicie pusta, a pozostałe częściowo w ruinie, a częściowo nieznacznie zaludnione. Dotyczy to ich miast i miasteczek na wschód oraz na zachód od Jordanu. Na wschód od Jordanu leżało bardzo wiele miast i miasteczek zamieszkanych przez Izraelitów, które Izrael przejął od Sehona, króla Hesebonu, oraz Oga, króla Basanu. Niemal same ruiny od wieków są charakterystyczną cechą miast i miasteczek, które odebrali oni tym pierwszym właścicielom, natomiast część tych, które zdobyli od tych drugich, w pewnej mierze pozostaje nienaruszona, ponieważ zbudowano je z bazaltu, lecz są opustoszałe. Inne są w stanie częściowej ruiny z zaledwie kilkoma stojącymi domami, gdzieniegdzie zamieszkałymi przez nielicznych dotkniętych nędzą pogan. Większość miast i miasteczek na zachód od Jordanu jest w całkowitej ruinie, szczególnie te z nich, które Jezus wymienia jako odrzucające Jego poselstwo, tak