Epifaniczny tom 3 – rozdział 1 – str. 17
Eliasz – typ i antytyp
papieskiemu absolutyzmowi i bałwochwalstwu są antytypem pierwszego nieudanego wysiłku wskrzeszenia syna wdowy przez Eliasza. Ten równoczesny i nieudany wysiłek wzbudzenia ruchu reformatorskiego był pierwszym z takich wysiłków od końca IX wieku, 150 lat wcześniej, w którym to czasie antytypiczne dziecko pozostawało martwe.
(11) Drugiemu nieudanemu wysiłkowi reformy przeciwko papieskiemu absolutyzmowi i bałwochwalstwu dał impuls Piotr Abelard (1079-1142), najzdolniejszy nauczyciel i teolog XII wieku. Opowiadał się on między innymi za używaniem rozumu w interpretowaniu doktryn biblijnych i rządu w Kościele. Jego zasady doprowadziły go i jego uczniów do ducha przeciwnego panującemu duchowi. Niektórzy z jego uczniów atakowali papieski absolutyzm, a należeli do nich Piotr z Bruys w Holandii oraz Henry z Lozanny w Szwajcarii, którzy czynili to w południowej Francji w latach 1106-1148, a także Arnold z Brescii w Lombardii, który czynił to we Włoszech w latach 1136-1155. W wyniku tego powstało spore poruszenie, w czasie którego w roku 1126 na stosie spalono Piotra, w roku 1148 Henry’ego skazano na dożywocie, a Arnolda powieszono w roku 1155. Doszło więc do porażki w ich wysiłkach stworzenia skutecznego ruchu reformatorskiego przeciwko papieskiemu absolutyzmowi. Jednocześnie Abelard był okrutnie prześladowany i zmuszany do milczenia, a jego najzdolniejszy uczeń, Folmar z Triefenstein w Niemczech, został zmuszony do zaprzestania walki przeciwko transsubstancjacji i bałwochwalstwu. W ten sposób antytypiczny Eliasz po raz drugi próbował wzbudzić ruch reformatorski przeciwko papieskiemu absolutyzmowi i bałwochwalstwu, lecz mu się nie udało. Syn wdowy po raz drugi nie został ożywiony.
(12) Trzecia próba wzbudzenia ruchu reformatorskiego przeciwko papieskiemu absolutyzmowi i bałwochwalstwu została podjęta przez Piotra Waldo, którego działalność przypada na lata 1173-1217, oraz przez jego współpracowników – francuskich i włoskich waldensów. W ruchu francuskim szczególnie