Epifaniczny tom 3 – rozdział 1 – str. 26
Eliasz – typ i antytyp
lub kierowane w inną stronę. Gdy około 10 lat po soborze w Bazylei ich reformatorskie wysiłki ustały, papieże – każdy gorszy od swego poprzednika, co osiągnęło swe apogeum w Aleksandrze VI (1492-1503), być może najbardziej bezbożnym ze wszystkich papieży – następowali po sobie w deprawacji złego postępowania, równie bezbożni, jak papieże z dziesiątego czy jakiegokolwiek innego stulecia.
(22) Wersety 30-38. Antytypiczny Eliasz w osobach Jana Wessela, który zmarł w roku 1489, oraz jego współpracowników w Holandii i Niemczech, a także Savonaroli, zamordowanego w roku 1498, oraz jego współpracowników we Włoszech, działał wśród ludzi, przyciągając bardzo przychylną uwagę, szczególnie począwszy od roku 1479 („Przystąpcie do mnie”). U wielu pobudzili oni ducha prawdziwego poświęcenia („naprawił ołtarz” – w. 30). Odwoływali się do wszystkich poświęconych (dwanaście kamieni, dwanaście pokoleń duchowego Izraela) na podstawie Biblii jako jedynego źródła i reguły wiary i praktyki; na podstawie Jezusa jako jedynej Głowy Kościoła; na podstawie kapłaństwa wszystkich poświęconych wierzących oraz na podstawie usprawiedliwienia przez wiarę. W ten sposób zgromadzili prawdziwy Kościół, ołtarz. Nieco później Luter i Zwingli, opowiadający się za tymi samymi zasadami, rozpoczęli antytypiczne ofiarowanie, a niebawem przyłączyli się do nich liczni współpracownicy. Rów dookoła ołtarza reprezentuje sferę, do której miały być ograniczone ich reformatorskie zabiegi, tj. Biblię. Dwiema miarami zboża (co stanowiło pojemność tego rowu) były jej dwie części, Stary i Nowy Testament, pełne prawdy. Swe reformatorskie wysiłki ograniczyli oni zatem do biblijnych doktryn, organizacji i praktyki, na tyle, na ile były one wtedy na czasie (w. 32). Drwa reprezentują biblijne wersety oraz biblijne, logiczne i oparte na faktach argumenty używane w ich wysiłkach reformatorskich. Kawałki cielca przedstawiają człowieczeństwo jednostek antytypicznego Eliasza. Cztery wiadra wody reprezentują cztery główne zasady protestanckiej