Epifaniczny tom 3 – rozdział 1 – str. 9
Eliasz – typ i antytyp
rzecznikiem Boskiego objawienia. W pantomimie to samo twierdzenie zostało przedstawione przez św. Pawła przed Feliksem, Festusem i Agrypą, przedstawicielami antytypicznego Achaba. W czasie prześladowań pogańskiego Rzymu, od roku 64 do 313, to samo twierdzenie było powtarzane przez wiernych przed rzymskimi sędziami, gubernatorami i cesarzami. Gdy Rzym pogański przemienił się w Rzym chrześcijański (?), a cesarze stali się „ortodoksami”, wierni – słowem i czynem walczący z błądzicielami przed tymi cesarzami i ich przedstawicielami – wypełniali ten sam antytyp, co trwało aż do roku 539, kiedy to zostali zmuszeni udać się na pustynię.
(3) Wersety 2-7. Gdy stronnictwo katolickie rozwijało papieskie błędy i zdobywało główne wpływy wśród wielkich i małych, a wierni w coraz większym stopniu byli spychani w cień, Pan – przez zasady Swego Słowa oraz Swą opatrzność – wskazał klasie Eliasza Swoją wolę, by w coraz większym stopniu przechodziła w stan izolacji, pustyni (w. 2-4). Krótko mówiąc, bieg tych wydarzeń był następujący: Wielkie odstępstwo rozpoczęło się na polu klerykalizmu (2Tes. 2:7); następnie, około 100 r. n.e., zaczęło się ono cechować doktrynalnymi błędami na temat organizacji kościoła. Ślady nieśmiertelności duszy można znaleźć już w pismach Justyna Męczennika, nawróconego greckiego filozofa, który został ścięty około roku 165. Nieco później zaczęła być podważana wiara w Tysiąclecie. Około roku 230 zaczęto podejmować pierwsze kroki w kierunku błędu na temat relacji Chrystusa wobec Ojca, a doktryna o Ich równości została ustalona na soborze w Nicei w roku 325, podczas gdy trynitarianizm dopełnił się na pierwszym synodzie w Konstantynopolu, w roku 381. Wraz z odrzuceniem milenaryzmu i wprowadzeniem dogmatu o ludzkiej nieśmiertelności oraz o trójcy, żyzną glebę do wzrostu znalazł dogmat o wiecznych mękach. Następnie, w kontrowersji Nestoriusza w latach 428-431, rozstrzygniętej na synodzie w Efezie w roku 431, oraz w kontrowersji Eutychesa z lat 444-451, rozstrzygniętej na synodzie w Chalcedonie w roku 451,