Epifaniczny tom 8 – rozdział 5 – str. 237
Ofiary Książąt Wieku Ewangelii – cd.
pracował tutaj (i nie tylko) słowem i piórem. Po roku 190 nie można znaleźć żadnego pewnego śladu na jego temat, chociaż tradycja, która powstała kilkaset lat później (co jest niemal pewnym dowodem jej niewiarygodności), mówi, że zmarł jako męczennik w roku 202.
(16) Greckie słowo eirenaios, w łacińskim brzmieniu irenaeus, znaczy pokojowy. Z pewnością była to znamienna cecha Ireneusza, który najwyraźniej jest trzecim członkiem gwiazdy Kościoła smyrneńskiego, a jego poprzednikami, jako części tej gwiazdy, byli św. Jan i Polikarp. Był on mediatorem między Kościołem wschodnim i zachodnim w sporze na temat daty Pamiątki, ponieważ rzymski biskup Wiktor w sposób sekciarski wyłączył ze społeczności braci Kościoła wschodniego, którzy trzymali się daty 14 Nisan, w przeciwieństwie do innowacji wprowadzonych przez Kościół rzymski. Ireneusz uchronił ich więc, jako zjednoczoną całość – katolickość, przed podziałem. Głównym dziełem Ireneusza było jednak nauczanie prawdy na temat jednego Kościoła jako całości w jego szafarstwie prawdy, w przeciwieństwie do separatyzmu fałszywych nauczycieli gnostycyzmu, który był połączeniem poglądów pogańskich (perskich, hinduskich, egipskich i greckich) z różnymi wypaczeniami poglądów chrześcijańskich. Jego główną pracą literacką było dzieło przeciwko wszelkim herezjom, w którym dowodził słuszności chrześcijańskiej prawdy w kontraście do wszelkich błędów, jakie powstały do jego czasów i jakie stykały się z chrześcijaństwem. Właśnie wtedy, zajęty tego rodzaju pracą słowem i piórem, podał prawdę (jeden cały Kościół jest szafarzem prawdy), która rozpoczęła ruch Maluczkiego Stadka w celu zachowania katolickości – całości – Kościoła, w przeciwieństwie do separatystycznych ruchów wewnątrz i z zewnątrz Kościoła. Mówi o Kościele jako o „przystani ratunku, środku zbawienia, wejściu do życia, raju na tym świecie, z którego drzew, czyli z Pisma Świętego, możemy jeść, z wyjątkiem drzewa poznania dobra i zła”. „Tam, gdzie jest Kościół, jest Duch Boży; tam, gdzie jest Duch Boży, jest wszelka łaska”. „Kto oddziela się od Kościoła,