Epifaniczny tom 8 – rozdział 5 – str. 248
Ofiary Książąt Wieku Ewangelii – cd.
Apostołów są tylko ci biskupi, którzy są święci i że prawdziwym Kościołem, którym – jak utrzymywali – jest ich sekta, są tylko te święte jednostki, które się z nimi jednoczą. Obydwie strony błądziły więc odnośnie tego, co stanowi prawdziwy Kościół. Jednak pogląd katolicki był w sumie bliższy prawdy niż pogląd donatystów. Zdecydowanie mieli rację co do tego, że jest tylko jeden (nominalny) Kościół, który w swej katolickości jest szafarzem i administratorem prawdy, by strzec i udzielać jej dla błogosławienia wszystkich, którzy na nią reagują. Było to przeciwne poglądowi donatystów, zgodnie z którym tylko święci korzystają z udzielania przez niego prawdy, a najmniejszy nieświątobliwy akt oznacza wykluczenie. Takie [donatystyczne] poglądy nie były zgodne z misją czy członkostwem ani w prawdziwym, ani w nominalnym Kościele. Katolicki pogląd podchodzenia do ludzkich słabości osób wrażliwych na prawdę wypływał oczywiście z poglądu na Kościół jako udzielającego prawdy w celu błogosławienia tych, którzy na nią reagują. Pogląd donatystów czynił natomiast Kościół instytucją zimną, pozbawioną współczucia, która „tym, którzy są słabi i zboczyli z drogi”, nie dawała żadnej nadziei, pociechy ani zachęty. Począwszy od roku 429 donatyzm z różnych powodów tracił popularność, a biskupi i kościoły donatystyczne przyłączały się do Kościoła katolickiego, przy czym biskupi ci zachowywali swą urzędową pozycję. Spory Nowacjana i Donata były przepowiedziane w Mat. 13:28,29, a Pan udzielił Swej odpowiedzi przez Cypriana, Augustyna itd.
(27) Poza schizmami Nowacjana i Donata Kościół rzymskokatolicki miał wiele innych okazji do ofiarowania przez swych wodzów z utracjuszy koron – antytypicznego Szelumiela – antytypicznej misy, czaszy i łyżki. Nie ma jednak potrzeby podawania dalszych szczegółów na temat związanych z tym faktów historycznych. Podaliśmy streszczenie sporu związanego ze schizmami Nowacjana i Donata, ponieważ dzięki