Epifaniczny tom 8 – rozdział 5 – str. 257
Ofiary Książąt Wieku Ewangelii – cd.
by Kościół był poddany władzy świeckiej, a nie władza świecka poddana Kościołowi, czyli papieżowi. Jego stanowisko w kwestii nielegalności małżeństwa Henryka oraz jego władzy nad wszystkimi Anglikami, świeckimi czy duchownymi, doprowadziło do gwałtownego konfliktu z papieżem, który od wielu lat skłaniał się do unieważnienia małżeństwa Henryka, lecz obawiał się gniewu Karola V, siostrzeńca żony Henryka, i dlatego grał w tej kwestii na zwłokę. Cranmer odważnie twierdził, że papież nie ma nad Anglią i jej mieszkańcami ani władzy świeckiej, ani religijnej; że cała jego władza, do której rości sobie prawo, jest uzurpacją i że jego roszczenia do władzy świeckiej nad Anglią stoją w zasadniczej sprzeczności z naukami, że z woli Boga Kościół ma być poddany władzy świeckiej, a nie na odwrót, jak utrzymywał papież. W roku 1533 Cranmer został arcybiskupem Canterbury, prymasem całej Anglii. W 1535 wypowiedział posłuszeństwo papieżowi, po śmierci Henryka stał się jednym z regentów w czasie niepełnoletności Edwarda VI, był najbardziej wpływowym przywódcą w dziele reformowania tego, co później stało się Kościołem episkopalnym – Kościołem Anglii. Zmuszony przez króla Edwarda VI, wbrew swej radzie i opinii, do podpisania dokumentu, przenoszącego sukcesję do tronu na Lady Jane Grey i odbierającego ją Marii i Elżbiecie, które czekały na tron, wyznaczone w tej kolejności przez Henryka VIII, po wstąpieniu na tron przez Marię w roku 1553 został uwięziony pod zarzutem zdrady, skazany za to na śmierć przez ścięcie, lecz później ułaskawiony, by spotkać się z jeszcze surowszą karą. Został wtedy oskarżony o herezję za odrzucenie transsubstancjacji, skazany i prawie przez trzy lata przetrzymywany w okropnym więzieniu, w skrajnych warunkach. Osłabiony w umyśle i woli przedłużającymi się cierpieniami w więzieniu, obietnicą ułaskawienia dał się nakłonić do podpisania jednego, mało znaczącego odwołania swych poglądów, które w wyniku papieskich fałszerstw zostało rozszerzone do sześciu. Historia podpisania przez niego odwołania sześciu poglądów, z których każde następne było rzekomo bardziej kategoryczne niż to poprzednie, opiera się wyłącznie