Epifaniczny tom 8 – rozdział 7 – str. 423
Ofiary Książąt Wieku Ewangelii – dok.
który rozpoczął ruch Maluczkiego Stadka na temat jedności Boga miłości. Faustus, jak wcześniej jego wuj, z powodu swej wiary musiał uciekać przed okrucieństwami włoskiej inkwizycji. Najpierw udał się do Szwajcarii, a stamtąd do Polski, gdzie znalazł chętnych słuchaczy i zdobył wielu zwolenników. Niebawem prześladowania ze strony katolików i kalwinistów dokonały jednak spustoszenia wśród polskich unitarian, po czym nastąpiło stopniowo ich tłumienie, które dobiegło końca około połowy XVII wieku. Mniej więcej w tym samym czasie unitarianizm kwitł na Węgrzech i ostatecznie przetrwał prześladowania. Głównym przywódcą węgierskich uniwersalistów był Franciscus Davidis – zdolny i skuteczny reformator, który stał się męczennikiem. Następny znaczący ruch unitarian powstał w Anglii i dla swej szafarskiej doktryny zdobył niektórych z najzdolniejszych ludzi XVII i XVIII wieku, z których większość pozostała jednak w Kościele Anglii lub wśród dysydentów. Spora liczba baptystycznych i prezbiteriańskich kościołów i duchownych przyłączyła się do angielskich unitarian. Czołowym angielskim unitarianinem był wybitny naukowiec, publicysta i teolog, dr Priestly. Głównymi przywódcami amerykańskich unitarian byli William E.Channing, Andrew Norton i Ezra Abbott. Pierwszy był bardzo zdolnym kaznodzieją i pisarzem; drugi i trzeci to profesorowie Uniwersytetu w Harvardzie, o uznanym na całym świecie dorobku naukowym.
(46) Jak sugeruje imię Naftali, ci unitariańscy wodzowie musieli prowadzić wiele sporów i znosić znaczącą pogardę ze strony swych „ortodoksyjnych” oponentów. Bardzo duża część aktywności Socyna była poświęcona polemice, a jego pisma przerastały „ortodoksów” w temacie szafarskiej doktryny Naftaliego, ludzkiej nieśmiertelności i wiecznych mąk. Książka Nortona Podanie powodów wierzeń unitarian uważana jest za szczególnie mocną rozprawę. Dokładne analizy biblijnych tekstów w oryginale, dotyczące ich szafarskiej doktryny, pióra Ezry Abbotta, z powodu jego drobiazgowości